Regelgeving verpakkingen EU

Op 30 november 2022 heeft de Europese Commissie haar plannen rondom verpakkingen gepubliceerd in de verordening voor verpakkingen en verpakkingsafval. Op 23 januari 2023 heeft de Nederlandse overheid haar reactie hierop gegeven.

EU

De verordening verpakkingen gaat de huidige richtlijn gaat vervangen. Dat betekent dat, wanneer deze wordt aangenomen door de lidstaten gezamenlijk en het Europees Parlement en de Europese Commissie, deze direct rechtsgeldig is. Er hoeven niet eerst nationale wetten gemaakt te worden om alle maatregelen te implementeren. Dat betekent dat het minder lang duurt voordat de effecten van kracht worden, maar vooral ook dat de regels over deze onderwerpen in de hele EU worden gelijkgetrokken (die staan namelijk in de verordening zelf), wat goed is voor de harmonisatie van de interne markt.

De verordening staat niet op zichzelf. Hieronder is schematisch de plek weergegeven binnen de Europese regelgeving.

1. Europese Green Deal: Green Deal - Europa decentraal
2. Actieplan circulaire economie: Commissie publiceert nieuwe plannen voor circulaire economie - Europa decentraal
3. Circulaire economie Pakket I: Circulariteit inbedden in economie EU: Commissie presenteert eerste deel Circular Economy Package - Europa decentraal
4. Circulaire economie Pakket II: Minder en duurzamer: Commissie presenteert plannen voor verpakkingen - Europa decentraal

Hoofddoel

Per 2040 per lidstaat per hoofd van de bevolking verpakkingsafval verminderen met 15% ten opzichte van 2018 (tussendoelen: 5% per 2030, 10% per 2035).

Subdoelen

1. Minder verpakkingsafval en het beperken van onnodige verpakkingen.
2. Recycling stimuleren en in 2030 alle verpakkingen recyclebaar.
3. Gebruik van gerecyclede kunststoffen in verpakkingen verhogen.

Doelen verder uitgewerkt

• Het bevorderen van het gebruik van verpakkingen voor meervoudig gebruik in plaats van kunststof wegwerpverpakkingen.
• Het vaststellen van ontwerpcriteria waaraan alle verpakkingen moeten voldoen om te waarborgen dat zij recyclebaar zijn.  
• Verplichte hoeveelheden gerecyclede kunststof in nieuwe kunststofverpakkingen (non-food: 35% per 2030 en 65% per 2040).
• Standaardisatie van verpakkingsformaten en uniforme labels op herbruikbare verpakkingen.
• Gewicht en volume verpakkingen minimaliseren.
• Maximaal 40% lege ruimte in verpakkingen.
• In 2025 is 65% van verpakkingsmateriaal gerecycled (50% plastics, 25% hout, 70% ferro-metalen, 50% aluminium, 75% papier en karton). Percentages zijn gebaseerd op gewicht.
• In 2030 is 70% van verpakkingsmateriaal gerecycled (55% plastics, 30% hout, 80% ferro-metalen, 60% aluminium, 855 papier en karton). Percentages zijn gebaseerd op gewicht.

Reactie van Nederlandse overheid

Algeheel

“Daar waar de nationale context aanleiding geeft, is meer ambitieus beleid gewenst.”

Specifiek

• Alertheid is gewenst voor ongewenste verschuivingen naar verpakkingen die ondanks dat ze lichter zijn, ook minder goed sorteerbaar, herbruikbaar of recyclebaar zijn, zoals de zogenoemde flexibels;
• Ten aanzien van hergebruik richt de Commissie zich op een beperkt aantal verpakkingstypen. Het kabinet zou graag zien dat het thema herbruikbaarheid breder wordt behandeld waarbij ook de herbruikbaarheid en hervulbaarheid van verpakkingen voor bepaalde productgroepen in bijvoorbeeld de detailhandel en supermarkten in ogenschouw wordt genomen.
• Verder pleit het kabinet ook voor een groeiend percentage biogebaseerd plastic in verpakkingen en is van mening dat deze ambitie ook in deze verpakkingenverordening moet worden meegenomen. Reductie, hergebruik en recycling kunnen niet 100% van de groeiende grondstofvraag voor plastics leveren. Met het oog op verminderde afhankelijkheid van fossiele grondstoffen is het kabinet van mening dat de verordening ook eisen moet stellen ten aanzien van duurzaam geproduceerd en recyclebaar biogebaseerd plastic in verpakkingen, bijvoorbeeld daar waar recyclaat geen optie is.

‍